In 2012/2013 zijn enquêtes gehouden om de informatie- en monitoringbehoeften te inventariseren onder gebruikers van het waddengebied. Voor dit thema zijn de resultaten gebundeld in het 3-delige rapport Natuur.
De volgende partijen worden genoemd ten behoeve van het beheer van de Waddenzee (Regiecollege Waddengebied & Beheerraad Waddengebied 2014, zie ook Figuur 3.
Monitoring van natuurwaarden van het natte wad is belangrijk voor talloze beleidskaders. Het gaat hierbij om natuur-, water- en milieubeleid en ruimtelijke ordening. De meest specifieke beleidskaders zijn:
Beheer bestaat uit activiteiten verricht om beleidsdoelen te halen. Het Regiocollege Waddengebied en de Beheerraad Waddengebied (2014) heeft een aantal clusters van activiteiten geformuleerd. Onderstaande tabel brengt monitoringbehoeftes in beeld in relatie tot beheer.
TD = themadossier
Cluster van beheer | Monitoringbehoefte | Gerelateerd aan |
Fysiek Beheer | Kwelderbeheer, spuibeheer, zoet-zoutovergang, zandsuppletie en geomorfologie, preventie exoten |
TD Invasieve exoten |
Vergunningverlening | Overzicht natuurwet, waterwet en ruimtelijke ordening vergunningen en cumulatie |
Vergunningen tool |
Zonering en geleiding, toezicht en handhaving |
Vaarrecreatie, Art20, rust aangrenzende broed- en HVP’s, luchtvaart, militaire activiteiten, wadlopen | ActieplanVaarrecreatieProgramma rust voor vogels/ruimte voor mensen TD Schelpdiervisserij TD Garnalenvisserij |
Herstel & ontwikkeling | Zeegras, mosselbanken, extra broed- en HVP gebieden, ontpolderen, vispassages, natuurvriendelijke dijken, slibmaatregelen | Mosselwad, waddensleutels, vismigratierivier, ontwikkelplan en kansenkaart randen van het wad, TD Baggeren |
Monitoring | Natura 2000 doelen, Natuurkwaliteit beheertypen, TMAP | Effectiviteit Europees, nationaal, provinciaal en lokaal beleid en beheer |
Incidentbestrijding | Olierampen, zeehondensterfte | Ecologisch spoorboekje |
Monitoring moet voorzien in de behoefte aan algemene of juist heel specifieke informatie vanuit allerlei beleids- en beheerkaders. Er is twee typen monitoring te onderscheiden. Basismonitoring; langdurige en brede inzameling van gegevens, geschikt voor de beantwoording van verschillende (ook nog niet concrete) vragen. Project/vergunningenmonitoring; kortdurende en meer gerichte inzameling van gegevens, geschikt voor de beantwoording van één of enkele specifieke vragen, vaak in relatie tot lokale ingrepen. Samenvattend is monitoring nodig voor:
De gewenste monitoringparameters inzake kombergingen (Kraft et al. 2011) en specifieke Natura 2000 doelen (Rijkswaterstaat 2014) zijn bekend. Deze zijn overgenomen, soms in iets andere bewoordingen, in onderstaande tabel. Daarbij is aangegeven voor welke categorie (zie hierboven) van informatiebehoefte de parameter vooral van belang is. Er wordt vermeld of de parameter van belang is voor de wadplaten, sublitoraal en/of kwelders.
NW = Natuurwaarden
Systeemmonitoring
|
Int. en nationale regelgeving
|
Provinciale kaders
|
Wadplaten
|
Sublitoraal
|
Kwelders
|
|||
Monitorparameter | Themadossier | |||||||
Klimaatologie | Temperatuur | x | x | x | x | Klimaat & Natuur | ||
Wind | x | x | x | x | Klimaat & Natuur | |||
Luchtdruk | x | x | x | x | Klimaat & Natuur | |||
Instraling | x | x | x | x | Klimaat & Natuur | |||
Neerslag | x | x | x | x | Klimaat & Natuur | |||
IJsbedekking | x | x | x | Klimaat & Natuur | ||||
Hydrodynamica & geomorfologie |
Zeespiegel | x | x | x | Klimaat & Natuur | |||
Hoogte bodem | x | x | x | Gas-en zoutwinning | ||||
Stromingen | x | x | x | x | Klimaat & Natuur | |||
Golven | x | x | x | x | Klimaat & Natuur | |||
Sedimentbalans | x | x | x | x | Gas-en zoutwinning | |||
Sedimentsamenstelling | x | x | x | x | Gas-en zoutwinning | |||
Watertemperatuur | x | x | x | x | Klimaat & Natuur | |||
Water- en waterbodem kwaliteit |
Zoutgehalte | x | x | x | x | Klimaat & Natuur | ||
Doorzicht | x | x | x | Baggeren | ||||
Zuurstofgehalte | x | x | x | x | Baggeren | |||
Nutrienten | x | x | x | x | Klimaat & Natuur | |||
pH | x | x | x | Klimaat & Natuur | ||||
Verontreiniging | x | x | x | x | Baggeren | |||
Habitats | Oppervlakte | x | x | x | x | x | x | NW natte wad |
Kwaliteit | x | x | x | x | x | x | NW natte wad | |
Flora en Fauna | Fytoplankton | x | x | x | x | NW natte wad | ||
Microfytobenthos | x | x | NW natte wad | |||||
Hogere planten | x | x | x | x | x | x | NW natte wad | |
Dierlijk plankton | x | x | x | NW natte wad | ||||
Bodemdieren | x | x | x | x | x | NW natte wad | ||
Insecten etc. | x | x | x | NW natte wad | ||||
Vissen & Garnalen | x | x | x | NW natte wad | ||||
Vogels | x | x | x | x | x | x | NW natte wad | |
Zeehonden & Bruinvis | x | x | x | x | NW natte wad | |||
Mensen | Activiteiten | x | x | x | x | x | x | Garnalenvisserij Schelpdiervisserij Toerisme Gas- en zoutwinning Economische sect. |